boekverslag stroming de aanslag

Titel: De aanslag

 Schrijver: Harry Mulisch

 Eerste druk: 1982

Genre: oorlogsroman

Samenvatting:

Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonde Anton Steenwijk in Haarlem. Terwijl een groot deel van Nederland al feest vierde omdat zij bevrijd waren, leefden Anton en zijn familie nog in bittere armoede.

In Januari 1945 zat Anton (toen 12 jaar) met zijn ouders en zijn 17-jarige broer pater een spelletje te doen. Tot er plotseling zes schoten klonken. De NSB’er Ploeg lag dood voor het huis van de buren. Meneer Korteweg en Karin, de buren van de familie, kwamen hun huis uit en tilden het lijk voor hun huis vandaan en legden het voor het huis van de familie Steenwijk. Peter ging naar buiten om het lijk te verleggen, helaas lukte dit hem niet zonder gezien te worden door de Duitsers. Daarom vluchtte hij snel weg met het pistool van ploeg in zijn hand. De Duitsers vielen het huis van Anton in en staken het in brand. Van Peter hadden zij niets meer vernomen. Anton werd apart van zijn ouders vervoerd naar Heemstede en werd daar in een cel gestopt bij een ander jong meisje dat hem troostte. De daar op volgende maanden woont hij bij zijn oom in Amsterdam.

Na de bevrijding bleek dat Antons ouders en Peter diezelfde avond nog doodgeschoten waren. Anton bleef bij zijn oom en tante wonen. Hij dacht niet vaak meer aan de aanslag, hij had het ergens ver weg gestopt. In 1952 werd hij uitgenodigd voor een feestje in Haarlem, voor het eerst sinds de oorlog ging hij weer terug naar die stad. Hij liep nog even langs de plaats waar hun huis vroeger had gestaan en bezocht het monument dat aan het eind van de straat was opgericht. Ook de namen van zijn ouders stonden daarop. Voor het eerst voelde hij iets van angst. Hij wilde nooit meer in Haarlem terug komen.

Toen in 1956 meutes mensen alles vernielden wat met het communisme te maken had kwam hij tussen deze grote mensenmassa Fake Ploeg tegen. Fake was de zoon van Ploeg, (de doodgeschoten NSB’er). Anton vroeg hem even binnen te komen. Fake verdedigde zijn vader hartstochtelijk. Anton probeerde hem er van te overtuigen dat wat zijn vader had gedaan fout is geweest, maar dat dat nog geen reden was niet van hem te houden. Het lukte Anton echter niet en Fake liep woedend weg.

In 1961 trouwt Anton met Saskia. In 1962 werd hun dochtertje geboren. In 1966 was de begrafenis van een oud-verzetstrijder, die de vader van Saskia nog gekend heeft. Na de begrafenis werd er nog wat nagepraat en hoorde Anton plotseling iemand vertellen over schoten. Het was Takes, de man die Ploeg had doodgeschoten. Anton knoopt een gesprek aan met die man en het blijkt dat het meisje dat Anton die avond van de aanslag in de cel had getroost, samen met Takes die aanslag had gepleegd. Zij was later in de duinen geëxecuteerd. Anton begon te huilen, Voor zijn gevoel stierf het meisje nu pas. Hij had haar zijn hele leven al gezocht. Later op de avond ontdekt hij dat Saskia precies voldeed aan het beeld dat hij zich had gevormd van het meisje in de cel. (hij heeft haar nooit gezien, het was donker in de cel) Takes wilde alles weten wat Anton zich nog herinnerde van haar die nacht in de cel. Hij wist echter niets meer.

Anton was gescheiden van Saskia en hertrouwd met Liesbeth. Rond zijn veertigste kwam Anton in een crisis. Hij heeft de oorlog nooit echt goed kunnen verwerken.

In november 1981 deed Anton mee aan een vredesdemonstratie. Opeens kwam hij Karin Korteweg tegen (de buren die het lijk voor hun huis hadden gelegd). Ze vertelde dat zij en haar vader na de oorlog naar Nieuw-Zeeland waren geëmigreerd, dat haar vader geen rust meer had, bang dat Anton wraak zou komen nemen. Daar had haar vader later ook zelfmoord gepleegd. Ze hadden het lijk verplaatst om zijn hagedissen te redden. Later had hij ze allemaal doodgetrapt. Waarom voor Antons huis en niet voor dat van de familie Aarts? Bij de familie Aarts zaten Joden verborgen. Verward nam Anton afscheid van Karin. Hij had nu na al die jaren antwoorden op zijn vragen. Maar wie was er schuldig?

Stroming;

Het werk verscheen voor het eerst in 1982. De stroming die in deze tijd domineerden waren:

 - Postmodernisme, de wereld is door de mens gevormd, er bestaat geen werkelijkheid, alleen die door de mens zelf bedacht is. Kenmerken zijn pluriformiteit (veelvormigheid), metafictionaliteit (als ware twee werelden door elkaar) en een eclectisch karakter (er wordt gebruik gemaakt van informatie uit allerlei bronnen).

 - Feminisme, de vrouwen komen op tegen het beeld dat door mannen is gemaakt. Zij willen de traditionele rolverdeling afbreken.

 De aanslag’ behoort volgens mij niet tot het postmodernisme, omdat de aanslag een duidelijk verhaal heeft wat goed te volgen is. Ook is het boek niet feministisch, want hier gaat het boek helemaal niet over. Tot welke literaire stroming dit boek behoort, is moeilijk te zeggen. Ik vind het een heel realistisch boek, omdat alles echt gebeurd kan zijn, dus ik zou zeggen dat het boek tot het realisme behoort (of neorealisme).

boekverslag het diner

Boekverslag

Auteur: herman koch

Titel: het diner

Verschijningsdatum eerste druk: januari 2009

Uitgegeven bij: Anthos te Amsterdam

Genre: psychologische roman.

Samenvatting:

Paul Lohman is vader van Michel en gelukkig getrouwd met Claire Lohman. Na een carrière als geschiedenis docent op de middelbare school is hij op non-actief gesteld door zijn agressieve uitingen op het werk en in zijn privé leven. Paul is de broer van presidentskandidaat Serge Lohman.

Het verhaal begint bij een diner dat Paul en Claire hebben met zijn broer Serge en zijn vrouw Babette in een duur restaurant. Een restaurant waar ‘normale’ mensen volgens Paul niet komen.

Tijdens het diner valt het Paul op dat Babette heeft gehuild, ze verbergt haar ogen achter een donkere bril. Het gezelschap gaat gewoon aan tafel zonder iets te laten merken. Al snel lopen de spanningen hoog op. Paul en Claire zijn totaal geen types voor een restaurant als dit. Paul ergert zich dood aan de Gerant van het restaurant. Die, door middel van zijn pink, aanwijst waar alle gerechten wel niet vandaan komen en hoe ze zijn gemaakt.

Eerst wordt er gepraat over allerdaagse dingen zoals films, vakanties e.d. Maar als Paul na een bezoek aan het toilet terug komt bij de tafel is het mis gegaan. Babette is in huilen uitgebarst en vlucht naar de tuin. Claire volgt Babette om met haar te praten. Serge en Paul blijven alleen over..

Serge schuift de huilbui van Babette op de hormonen. Volgens hem heeft ze er al langere tijd last van. Het wordt Paul wat teveel en hij verdwijnt ook van tafel om te kijken waar Claire en Babette zolang blijven. Eenmaal in de tuin voelt Paul een mobieltje afgaan in zijn zak, het mobieltje van zijn zoon. Die middag had hij stiekem in het mobieltje gekeken op zoek naar een filmpje.

Hij neemt op en krijgt zijn eigen zoon aan de lijn die zich afvraagt wat zijn vader met zijn mobieltje doet. Michel wil zijn mobiel wel op komen halen. Hierdoor heeft Paul nog maar even de tijd om het filmpje te zoeken. Hij vindt een filmpje waarin zijn zoon en de zoon van Serge een zwerver mishandelen op het station. Ook luistert hij snel de voicemail af. Op de voicemail staat een bericht van Claire waarin ze zegt dat ze het vanavond moeten doen, en dat papa nergens van wist. Paul weet niet wat hem overkomt, zijn vrouw en zoon houden iets voor hem achter.

Na een tijdje komt Michel aan. Op dat moment verteld Paul aan de lezer wat er allemaal is gebeurt. Op weg naar huis van een schoolfeest gingen Michel, Rick en Beau(geadopteerde zoon van Serge en Babette) nog even pinnen. In het pinhokje lag een stinkende zwerver te slapen. De zwerfster begint te schelden en zegt dat ze op moeten rotten. Dat maakt Michel en Rick kwaad, Beau heeft er geen zin in en gaat naar huis. Michel en Rick beginnen dingen van straat te halen en het tegen de zwerver aan te gooien. Ze gooien en bureaulamp en een lege jerrycan. Maar dan gaat het mis… Er komt een aansteker bij en de jerrycan, waarvan de jongens dachten dat hij leeg was, ontploft en de zwerfster is op slag dood….

Paul en Claire komen achter dit incident na een uitzending van Opsporing Verzocht. De camera’s in het pinhokje hebben alles opgenomen. Op de beelden is niet te herkennen wie de jongens zijn, maar Paul herkent zijn enige kind meteen. Claire lijkt niets te merken, ten minste zo doet ze.

Langzamerhand komt de aap uit de mouw. Michel vertelt dat Beau Michel en Rick chanteert door een filmpje met hun stem op de achtergrond op YouTube te zetten. Als Michel en Rick geld geven aan Beau is er niks aan de hand, maar als ze dat niet doen dan gaat Beau naar de politie.

Als Michel is vertrokken, en Claire en Babette zijn teruggekeerd gaan ze terug naar het restaurant en schuiven weer aan bij Serge.

Dan begint Serge te vertellen dat hij een plan heeft om de toekomst van zijn zoon te beschermen. Hij wil aftreden als toekomstig president. Volgens hem kan Rick er niet mee leven dat hij de dood van een zwerver op zijn geweten heeft. Babette en Claire verklaren Serge voor gek, Paul kan het allemaal niet zo schelen.

Serge verteld dat hij een persconferentie gaat geven in het café waar Paul en Claire altijd komen. Dat maakt Paul wel kwaad. Serge en Claire betalen de rekening en verlaten het restaurant.

Claire verteld aan Paul dat ze alles in scène heeft gezet. Het geheimzinnige gedoe van Claire over Michel heeft allemaal een rede. Aan tafel had Claire Michel opgebeld, later verteld ze aan Paul dat dat toneel was en dat ze Michel een alibi wilde geven.

Claire vertelt de rest van haar plan aan Paul. Ze wil dat hij zijn eigen broer verwond zodat de persconferentie niet door kan gaan. Paul vindt die geen goed idee. Dan gaat ook Claire van tafel ze gaat alvast richting het café waar Serge de pers toe gaat spreken. Paul blijft achter tot hij sirenes hoort, hij loopt zo normaal mogelijk naar buiten. Meteen heeft hij in de gaten wat er aan de hand is. In zijn plaats heeft Claire zijn broer verwond. Zo kan alsnog de persconferentie niet door gaan. Met een minuscuul knikje gebaart Claire dat Paul snel naar huis moet gaan. Zij eindigt op het politie bureau. Michel en Rick hebben in de tussentijd met Beau afgerekend. Je weet niet precies wat ze hebben gedaan maar Beau leeft niet meer.

Verwachtingen;

Ik ben op het idee gekomen om dit boek te lezen door mijn ouders, zij hadden het gelezen en vonden dat dit wel een boek voor mij zou zijn, ik zelf verwachtte dat het een heel saai, langdradig boek zou zijn.

Motief en thema:

Het thema van het boek is dilemma. Wat moet je doen als je kind iets heel ergs heeft gedaan? Moet je net als Paul je kind beschermen voor wat hij heeft gedaan? Om zo zijn jeugd te redden. Of kun je beter net als Serge gewoon eerlijk en openkaart spelen omdat je kind er anders later trauma’s aan overhoudt? Deze vragen worden op het eind vaak tot discussie gesteld door Paul en Claire.

Verschillende motieven zijn:

Liefde: tot hoever kan je gaan uit liefde voor je eigen kind?

Familie: de familieband staat ook centraal in het boek. De familie Lohman zorgt goed voor elkaar, dat zie je terug als Michel 5 jaar is en Claire in het ziekenhuis ligt. Serge en Babette willen Michel dan meenemen omdat ze denken dat Paul het niet redt in zijn eentje.

Eten: Het hele boek is een diner. Elk deel van het boek begint weer met een stukje over eten.

Moord: er wordt vaak gesproken over de moord die Michel en Rick hebben gepleegd.

Schrijfstijl:

Het taalgebruik is niet heel moeilijk. Er worden niet onnodig veel moeilijke woorden gebruikt. Soms is het wel grappig dat Herman Koch door de ogen van Paul sommige dingen heel erg kan afzeiken en mensen de grond in kan boren. Dit doet hij op een redelijk harde manier:

Bladzijde 261:

"Ik rook een merkwaardige lucht, het was niet direct een zweetlucht, eerder de lucht van afval dat gescheiden wordt aangeboden – of beter gezegd, dat gedeelte van gescheiden afval dat normaliter in de groene bak belandt. Ik kon me niet aan de indruk ontrekken dat de lucht van de rector zelf afkomstig was; misschien gebruikte hij geen deodorant om de ozonlaag te ontzien, of anders waste zijn vrouw zijn kleren in milieuvriendelijk wasmiddel; zoals bekend wordt witte was met zo’n wasmiddel na verloop van tijd grijs, schoon wordt het in elk geval nooit meer. "

Tijd:

 Dit boek speelt zich af in de 21ste eeuw. Dit kan je zien doordat Herman het heeft over president Bush en Balkenende. Ook wordt de euro genoemd dus je kunt met zekerheid zeggen dat dit boek zich afspeelt tussen 2004 en 2008. Omdat Bush nu weer is afgetreden.

In het boek zelf krijg je gedurende het hele boek een soort flashbacks, om de lezer een gebeurtenis uit het verleden te weten te laten komen, en daarop volgend weer een gesprek tussen de mensen van ‘’het diner’’

Situaties:

Er is een heel belangrijke gebeurtenis, de gevoelens zijn een soort gevolg van deze gebeurtenis. Dus de gebeurtenissen en gevoelens zijn even belangrijk. Er kwamen niet heel veel gebeurtenissen voor in het boek, maar de gebeurtenissen die wel voorkwamen waren zijn zo belangrijk dat dat helemaal niet uitmaakt. Ik vond het een best wel erge gebeurtenis, een zwerver doodde is niet de normaalste zaak van de wereld. Maar ik snap ook wel dat Michel en Rick het in het boek niet zo bedoeld hadden. Helaas gebeuren er in het echte leven wel dit soort dingen die wel zo bedoeld zijn.

Eindoordeel:

Ik geef dit boek een 6, ik vond het niet heel spannend en leuk om te lezen, vooral de manier waarop het verhaal verteld wordt, mensen hebben een diner en praten over een gebeurtenis en soms krijg je er extra informatie over d.m.v. een soort flashback, vond ik niet zo leuk.

Toch was het een leuker boek dan ik had verwacht, en het was dan ook zeker niet saai of vervelend om te lezen.

Bronnen:

Scholieren.com

Samenvattingen.com